CYFROWA
BANIALUKA

Zespół artystyczny:


Krzysztof Rau

Krzysztof Rau

dyrektor naczelny i artystyczny | opieka artystyczna | reżyseria | scenariusz | inscenizacja | scenografia | autor | dyrektor artystyczny

Dyrektor „Teatru Banialuka” – Ośrodka Teatralnego w latach 1997-2000

    Reżyser, aktor, dyrektor teatrów, wykładowca akademicki. Debiutował jako aktor w 1959 roku na scenie poznańskiego Marcinka, kolejny sezon  spędził w zespole Teatru Lalki i Aktora Miniatura w Gdańsku, a w 1961 na zaproszenie Joanny Piekarskiej przeniósł się do białostockiego Świerszcza. Tu spędził niemal 30 lat, z czego 20 (1969-1989) kierując Białostockim Teatrem Lalek. Zbudował gmach BTL-u i jego zespół, zainicjował Scenę dla Dorosłych i Scenę Propozycji Aktorskich, stworzył Konkurs Solistów Teatru Lalek   i Ogólnopolskie Spotkania Teatrów Lalek.  W 1974 r. założył przyteatralne Studium Aktorskie Teatru Lalek, a następnie doprowadził do jego przekształcenia w Wydział  Lalkarski PWST.  W 1989 r. na trzy sezony objął dyrekcję Teatru Lalka w Warszawie, a w 1992 stworzył – jako jeden z pierwszych w Polsce – prywatny Teatr ¾ Zusno: jeden z najbardziej znaczących we współczesnym lalkarstwie.
    W latach 1997-2000 był dyrektorem „Teatru Banialuka” – Ośrodka Teatralnego w Bielsku-Białej. W roku akademickim 2004/2005 powrócił do pracy dydaktycznej w białostockim Wydziale Lalkarskim Akademii Teatralnej (tytuł profesora sztuk teatralnych uzyskał w 2003 roku).
    W dorobku artystycznym Krzysztofa Raua znajdują się spektakle, które współtworzą historię polskiego teatru lalek, m.in. Kartoteka Stanisława Różewicza, Nim zapieje trzeci Kur Wasilija Szukszyna (Białostocki Teatr Lalek) oraz Gianni, Jan, Johann... (Teatr 3/4-Zusno). Głośna była jego realizacja Prezydentek  w toruńskim Teatrze im. Horzycy.
    Krzysztof Rau  jest  laureatem ponad 60 nagród artystycznych, odznaczeń i wyróżnień.  Wśród nich jest miejsce na Złotą Odznakę Zasłużony dla Budownictwa (przyznaną mu w 1979 r.  w związku z budową Białostockiego Teatru Lalek)  i na Paszport „Polityki”(1997): „za stworzenie Teatru 3/4-Zusno, prywatnej sceny czerpiącej z najlepszych tradycji sztuki lalkarskiej”.  W 1996 roku Polski Ośrodek ASSITEJ uhonorował artystę Nagrodą imienia Jana Dormana; w 2005 Krzysztof Rau otrzymał Srebrną Odznakę „Gloria Artis”. Krzysztof Rau wiele lat dzialał w SPATiF-ie i ZASP-ie (m.in. był wiceprezesem Zarządu Głównego ZASP w czasie kadencji Kazimierza Dejmka).

    W 1997 roku, u szczytu sławy i powodzenia Teatru 3/4-Zusno Krzysztof Rau przyjął propozycję władz Bielska-Białej i wraz ze swoim zespołem przeprowadził się do Bielska-Białej, by objąć prowadzenie Banialuki. Oznaczało to zgodę na wprowadzenie w życie, w miejsce tradycyjnego teatru,  koncepcji programowej Ośrodka Teatralnego łączącego w sobie doświadczenia teatru instytucjonalnego i prywatnego, z działającymi wewnątrz grupami prywatnymi  i  systemem grantów.  Celem zmiany struktury Banialuki  i sposobu pracy, a wraz z tym i zasad wynagradzania, było wyzwalanie inicjatywy i aktywności   zespołu, jego odpowiedzialności za  tworzone spektakle i ścisłe uzależnienie finansowego powodzenia od artystycznych efektów pracy. Rywalizacja odbywała się w ramach rozpisanego konkursu grantów. Aktorzy zgłaszający projekt stawali się jego producentami - za reklamę, sprzedaż widowiska i jego promocję odpowiadał Ośrodek Teatralny. „Teatr Banialuka” - Ośrodek Teatralny  raz w roku  był   producentem dużej inscenizacji,  gromadzącej aktorów  z różnych zespołów. Rolą dyrektora Ośrodka było  zapewnienie jak najlepszych warunków do uprawiania wszechstronnej twórczości. Docelowym zamierzeniem Krzysztofa Raua było przeobrażenie całego zespołu Banialuki w małe, maksymalnie 4-osobowe grupy twórcze, z którymi zawierane byłyby 3-letnie  kontrakty na działalność artystyczną i edukacyjną w Ośrodku. 
    W pierwszym okresie działalności Ośrodka Teatralnego Banialuka istniały w nim cztery zespoły, dwa posiadające status teatrów prywatnych (Teatr 3/4-Zusno i Teatr Witak Marii Schejbal) i dwie nieformalne grupy twórcze - Teatr Silnia! i  Teatr Luka. W 1999 roku aktor Włodzimierz Pohl założył kolejny teatr - Dwaj panowie X. Od 1997 roku w Ośrodku powstało kilkanaście  spektakli, w tym  wielokrotnie nagradzane Pokusice i Szkice z Becketta.     
    Zespoły Banialuki gościły na prestiżowych festiwalach teatralnych w kraju i poza jego granicami. W Banialuce powstała Scena na Piętrze, na której prezentowano  widowiska dla młodzieży i dorosłych. Ważnym elementem działalności była edukacja teatralna oraz organizowane od 1997 roku Międzynarodowe Kursy Mistrzowskie prowadzone  przez wybitnych artystów lalkarzy – Petera Schumanna, Ioana Baixasa, Leszka Mądzika, Josefa Kroftę). 
    Projekty Krzysztofa Raua zyskały akceptację władz miejskich, zespół jednak nie do końca podzielał reformatorskie zamierzenia K. Raua. Aktorzy niechętnie zakładali grupy teatralne, chcieli działać w dawnej strukturze, według dawnych reguł: w teatrze, a nie w ośrodku teatralnym. Tak więc swoich pomysłów twórca „Teatru Banialuka” – Ośrodka teatralnego nie mógł do końca zrealizować. W czerwcu 2000 r. Ośrodek Teatralny formalnie przestał istnieć -  Banialuka wróciła do starej nazwy i dawnej struktury, a Krzysztof Rau odszedł z Bielska-Białej w lipcu 2000 roku.

 

Lucyna Kozień



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

www.250teatr.pl